Subit - czyli rak pod podłogą. Jak rozpoznać i jak usunąć subit?

Czasy PRL to okres, który raczej nikomu nie kojarzy się z troską o jakość, ekologię czy też zdrowie człowieka. Podczas gdy dziś regularnie prowadzone są badania nad stosowaniem takich materiałów jak azbest, eternit czy też subit, kiedyś o ich wpływie na nasz organizm nie wiedzieliśmy tak naprawdę nic. Niestety, świadomość Polaków na temat tego, jaki środek klejący został zastosowany w podłodze w wielu obiektach użyteczności publicznej, w których przebywamy na co dzień, wciąż jest bardzo niska. Czym dokładnie jest subit pod parkietem, czy jest szkodliwy i jak się go pozbyć?

Subit – co to?

Drewniane podłogi to bezsprzecznie jedna z najlepszych inwestycji, na jakie możemy się zdecydować. Piękna, naturalna kolorystyka, ponadczasowy wygląd i możliwość wprowadzenia ciepłego klimatu we wnętrzu sprawia, że wiele osób chętnie wybiera takie rozwiązanie w swoich domach. W ostatnich latach coraz więcej mówi się jednak na temat konieczności wymiany starej podłogi drewnianej ze względu na stosowany w niej subit, który nie bez powodu określany jest mianem broni chemicznej z opóźnionym zapłonem.

Czym jest zatem subit pod parkietem? Materiał ten, nazywany także lepikiem asfaltowym, stosowany był od czasów wojny aż do połowy lat 90. XX wieku w celu przyklejania drewnianych pokryć podłogowych do wylewek. Stanowi on mieszaninę szeregu związków lotnych, takich jak m.in. benzopiren, węglowodory aromatyczne, niezwykle szkodliwe fenole oraz pierwiastki promieniotwórcze.

Subit – czy jest szkodliwy?

Odpowiedź na to pytanie nasuwa się sama. Ze względu na bardzo duże stężenie benzopirenu subit może być bezpośrednią przyczyną wielu schorzeń, w tym m.in. chorób płuc, krtani, gardła, przełyku, jamy ustnej, pęcherza moczowego czy też trzustki. Co więcej, udowodniony został związek pomiędzy subitem a zwiększonym ryzykiem zachorowania na nowotwór żołądka, wątroby, warg i nosa, jak również białaczkę. Przebywanie w pomieszczeniu, w którym stosowany jest subit, powoduje także różnego rodzaju alergie, stany zapalne oraz podrażnienia oczu, nosa i gardła.

Jak odróżnić subit od lepiku?

Subit i lepik asfaltowy to co do zasady te same materiały, które różnią się jedynie nazewnictwem. W latach 80. XX wieku firma ZZG INCO produkowała lepik i nadała mu nazwę handlową Subit 83, która dosyć szybko przyjęła się w branży budowlanej. Stworzony przez nich wyrób wymagał jednak zezwolenia do używania go w obiektach użytku publicznego, dlatego firma opatentowała mieszankę pozbawioną „smół węglowych, paków i lekkich olejów z destylacji powęglowej”.

Materiał ten został dopuszczony do stosowania bez konieczności przeprowadzania kontroli, ale pod warunkiem, że od momentu zastosowania subitu do oddania pomieszczenia upłyną co najmniej 4 tygodnie. Niestety, z czasem zauważono, że zanieczyszczenie powietrza szkodliwymi substancjami utrzymuje się znacznie dłużej – czasami nawet kilka miesięcy.

Jak rozpoznać subit?

Na pierwszy rzut oka trudno jest ocenić, jakiego spoiwa użyto do mocowania pokrycia drewnianego 30 czy też 40 lat temu. By to sprawdzić, warto przyjrzeć się szczelinie lub łączeniu pomiędzy klepkami – subit pod parkietem poznamy przede wszystkim po czarnym lub czarnoszarym kolorze. Jeżeli nadal nie możemy rozróżnić subitu od zwykłego kleju montażowego, zawsze warto spróbować podważyć jedną z klepek i sprawdzić, co znajduje się na jej spodzie. Czarny kolor materiału świadczy tylko o jednym – do mocowania wykorzystano subit.

Drugim sposobem, który pomoże nam w zweryfikowaniu, czy mamy do czynienia z subitem, jest specyficzna woń tego surowca. Jak pachnie subit? Jego zapach jest bardzo nieprzyjemny, chemiczny i przywodzi na myśl smołę. Co więcej, subit może działać drażniąco na układ oddechowy i powodować podrażnienie gardła oraz kaszel.

Jak pozbyć się subitu? O tym warto pamiętać

Klienci często nie zdają sobie sprawy z tego, jak ważne w przypadku wymiany starego parkietu jest odpowiednie przygotowanie podłoża pod nowe pokrycie. Pomijając względy zdrowotne, o których wspomnieliśmy wcześniej, pokrycie starego parkietu nową wylewką lub masą szpachlową może prowadzić chociażby do odspojenia desek. W wyniku nagromadzenia się rakotwórczych związków lotnych na wykładzinie elastycznej czy też panelach LVT po pewnym czasie mogą pojawić się też niemożliwe do usunięcia plamy, a przez wykładzinę dywanową nadal będą uwalniać się szkodliwe związki, zatruwając tym samym użytkowników danego obiektu.

Jak usunąć subit?

W przypadku pokryć drewnianych, w których stosowany jest subit, rozwiązanie jest tylko jedno – materiał ten należy w całości usunąć. Niestety, proces ten nie jest ani łatwy, ani bezpieczny, dlatego należy zachować przy tym szczególną ostrożność, a prace powierzyć wykwalifikowanej firmie z branży pokryć podłogowych.

Proces usuwania subitu pod parkietem rozpoczyna się od jego frezowania specjalną maszyną oraz skucia przy ścianach. Prace te należy przeprowadzać w pełnym zabezpieczeniu, używając w tym celu mocnego odkurzacza przemysłowego, który posiada odpowiednie filtry. Co ważne, pracownicy powinni być wyposażeni w środki ochrony osobistej, takie jak maska przeciwpyłowa oraz kompletne ubranie ochronne.

Usunięty subit musi zostać zabezpieczony i przekazany do utylizacji w specjalnie do tego wyznaczonym miejscu. Na posadzkę po usuniętym subicie przed montażem nowej podłogi warto zastosować dodatkowo grunt żywiczny z dodatkiem piachu kwarcowego. Tylko taki przebieg prac da nam pewność, że pozbędziemy się truciciela na dobre.

Chociaż dzisiejsza chemia używana do montażu podłóg jest już w pełni bezpieczna, warto zwrócić uwagę, aby była miała ona oznaczenie EC1, które potwierdza, że w procesie produkcji i użytkowania produktu nie są wydzielane związki lotne lub ich poziom jest bardzo niski.